Verhalen van Lex gelezen en beschreven en deels zelf mee beleefd.
Koningshoeven.
Over de Koningshoeven,
Ik heb me vaak afgevraagd wat er nu eigenlijk precies bedoeld werd met “koningshoeven”.
Gaat het over het meervoud van “koningshoeve” of heeft het te maken met het gebied dat werd aangeduid als “de Hoeven”?
Maar het kan ook de weg zijn vanaf Casino via Bastion tot aan het kanaal.
Dat laatste heb ik zelf altijd gedacht.
Er is niks over te vinden in de bronnen die ik heb nagezocht dus moet ik het zelf maar interpreteren.
Bij deze dan.
Het gebied de Hoeven staat op oude kaarten aangeduid als de plaats waar thans Bastion staat.
Zo ook het gebied daar achter gelegen,zeg maar tot aan het huidige kanaal.
Koning WillemII was eigenaar van veel percelen en enkele bouwhoeves (boerderijen) in dit gebied.
In het midden, van links naar rechts, loopt de straatweg genaamd Koniningshoeven (makkelijk te herkennen) en het is nu dus duidelijk dat de eigendommen van de koning goeddeels lagen tussen de Meierijbaan en de Ley, gerangschikt van west naar oost.
Nu over de bouwhoeves.
De koning kocht er het ” Hooghuis ” aan de Kommerstraat, de Driehuizensche hoeve, de Schouwsche hoeve,de “Nieuwe Hoeve” en de hoeve Oliemolen, die was genoemd naar de nabijgelegen ros-oliemolen.
De Schouwsche hoeve lag precies op de plaats waar nu Bastion staat en de Driehuizensche lag in het huidige Leypark.
De Nieuwe Hoeve (Oliemolen?) lag volgens mij vlak bij de Schouwsche. De Ijsclubweg voerde naar de Oliemolen die ter hoogte van het huidige kanaal lag onder de de Meierijbaan en die later is verdwenen door de aanleg van het Wilhelminakanaal.
Vandaar liep er een landwegje naar het Hooghuis, ik heb het in mijn jonge jaren nog gezien.
En het pad “de verbrande brug” voerde naar de huidige Moergestelseweg.
Halverwege dat pad liep een aftakking in Oostelijke richting naar een aldaar gelegen stoomgemaal. Natte streek dus, stroomgebied van de Ley.
En dan de Blauwe hoeve waarvan ook werd gezegd dat deze ooit eigendom van de koning was.
Er is vrijwel niets over te vinden, alleen dat kassier Kerstens er in 1898 paarden wil gaan fokken.
Als de bouwhoeven in 1851 worden verkocht dan is de Blauwe hoeve er niet bij.
Ook later Is er verder niks over te vinden. Ik heb hem in mijn jeugd meermalen gezien, een aftands optrekje dat nauwelijks nog onderhouden werd.
Wel hele mooie paardenstallen.
Gek, geen foto’s van te vinden.
Ik heb echter geen stukken kunnen vinden waaruit blijkt dat de koning ooit eigenaar was.
Van de genoemde hoeven is alleen het Hooghuis overgebleven.
En die staat uitgerekend in Moerenburg!
De gevolgen van de brand zijn nog steeds duidelijk waarneembaar.
De zijgevel aan de oostzijde is tot op zekere hoogte (letterlijk!) nog origineel, dat stuk dateert uit 1832, de rest is herbouw.
T.C. 12-07-1885
Hier onder: Hooghuis aan de Kommerstraat.
Aanvankelijk stonden deze bouwhoeven bekend als de prinsenhoeven maar toen WillemII koning werd in 1841 werden ze omgedoopt tot koningshoeven.
Althans: dat heb ik ergens gelezen.
Zelf zou ik bij “prinsenhoeven” eerder denken aan de Hendrik- en de Alexanderhoeve.
Dan, ten rechterzijde, de Hendrikhoeve
en de Alexanderhoeve.
Rechts daarvan, op dezelfde hoogte, de Blauwe hoeve (die overigens wit was) en vervolgens aan de linkerzijde de Annahoeve.
Helemaal links onderaan de Schouwsche hoeve
en de Ijsclubweg.
De Hendrikhoeve is van binnen flink verbouwd en bovendien is er brand geweest.
Ook het rieten dak is weg.
De Alexanderhoeve is nog vrijwel origineel.
Alleen de halfronde deur naar de voormalige koeienstal /werktuigenschuur, is dichtgemetseld en het rieten dak is ook hier vervangen door een pannendak.
Makkelijk te herstellen!
Het landwegje van hier naar de Blauwe hoeve was ongeveer twee meter breed.
Voor mij is duidelijk dat “koningshoeven” staat voor het meervoud van “koningshoeve”
Alexander of Prinsenhoeve.
Thans staat hier de Trappistenabdij .
De Sophiahoeve lag dus ongeveer op de plaats waar nu het hele mooie nieuwe proeflokaal staat.
Dit torentje is origineel afkomstig van de “Schaapskooi”.
Het staat in de Trappistenabdij op een plaats die niet toegankelijk is voor gewone stervelingen.
Broeder Wigbert bedankt voor de foto!
“”Op bovenstaande originele foto ziet u dat het torentje op een pilaar stond naast de schaapskooi.
De Annahoeve stond ook bekend als Torentjeshoeve en ik denk dus dat daar een soortgelijke
pilaar heeft gestaan om aan te geven dat dit de echte koningshoeven waren”
De symboliek van een toren is dat deze staat naast of op een gebouw van mindere origine.
De toren verwijst naar een hogere macht,in dit geval de koning of koningin.
De paters hebben destijds uit respect voor het koningshuis het torentje bewaard,zo denk ik.
Schilderij schaapskooi,1835 ”
Op 30-05-1834 legt prinses Sophia de eerste steen voor de “Sophiahoeve” Uit: de dagboeken van Lelie en de Beer.( aka dagboek van een tilburger)
En dit is dan de Annahoeve, of Anna Pauwlonahoeve,
ook wel Torentjeshoeve
geheten.
In 1851 gekocht door Antonie Goijaets, meester timmerman.(sic!)
Dat de koningshoeven nog steeds bij haar leven blijkt in 1892
In 1932 wordt herdacht dat de koningshoeven
100 jaar bestaat.
Maar het is duidelijk dat het koningshuis dan nog weet wat koningshoeven betekent en dat de mensen daar de koning nog niet vergeten zijn.
En ik ben er van overtuigd dat zulks nu nog het geval is!
via de Eindhovenseweg en de Torentjeshoeve Tilburg binnen gemarcheerd.
Zie ook het laatste stuk van “Bakscheven”
Copyright© 2009/2025 Lexverhoeven®